Bang zijn voor jezelf – wat een rare gedachte. En toch vluchten we steeds weg in dingen buiten ons: afleiding, bezigheden, andere mensen. Hartstikke leuk en noodzakelijk, maar toch vergeten we 1 ding: aandacht voor onszelf. Wat de reden van dit vluchtgedrag is, en 2 goede manieren om er mee om te gaan, lees je hier.

Vluchten kan niet meer?

Een liedje van jaren geleden, dat soms opeens in mijn hoofd zit, dat “vluchten kan niet meer”.
Gisteren een coachgesprek met een cliënte – ze heeft 2 jonge kinderen, is een tijdje geleden gescheiden, en de relatie die ze daarna kreeg is ook geeindigd. Nu zijn haar kinderen een paar weken bij hun vader, en heeft zij vakantie. En zij is voor het eerst in lange tijd alleen.

Aan de lange stiltes (dit was een telefonische sessie) kon ik merken dat het haar erg raakte, ze vond het zo moeilijk om alleen te zijn. Ze was erachter gekomen dat al dat bezig zijn met een partner, de kinderen, en werken eigenlijk een manier was om niet met zichzelf bezig te zijn.

Stil worden

Het typische is, dat ik in een stilteretraite tot ongeveer dezelfde conclusie kwam.
In de stilte, met een groep mensen, was ik niet bezig met:

• boek lezen
• smartphone kijken
• vriendin bellen
• kletsen met buurvrouw
• opletten of iemand van de groep iets van mij nodig had
• grapjes maken
• in mezelf kletsen

Vooral dat laatste was lastig! Mensen die mij goed kennen, weten dat ik heel veel in mezelf klets. M’n gedachten “moeten” eruit, op een of andere manier. En ik vertel mezelf steeds wat ik aan het doen ben, en wat ik daarna doe. Of ik stel mezelf vragen, in de supermarkt bijvoorbeeld, “wat zullen we eten? Nee, daar heb ik geen trek in”, enzovoort. Alsof er voortdurend een gesprek gaande is tussen mij en … mij?

Ik ben echt niet gek, hoor, op de psychiatrische manier, begrijp me goed. Heel veel mensen doen dit, trouwens.
Mijn zoon zei altijd dat hij precies wist wanneer ik naar boven kwam aan het gemompel op de trap. Vreemd hè …

Vluchten voor jezelf

Terug naar het eigenlijke onderwerp van dit blog: waar ik achter kwam in die retraite, en wat die cliënte ook zei:
Het is eigenlijk een soort vlucht, om steeds maar met je aandacht buiten jezelf te zijn. Om maar niet met je aandacht bij jezelf te zijn. Want daar zijn we ondertussen behoorlijk bang voor geworden.

In onze maatschappij doen we het voortdurend! Er is altijd afleiding, herrie, bezig zijn met iets. Ooit liep ik met een groep mensen mee met een gids in een grottenstelsel, en ze deed in een bepaalde ruimte het licht uit: ervaar maar eens hoe donker het hier is, zei ze. Mensen gingen gelijk herrie maken – om hun angst niet te hoeven voelen (zei de gids). Want het was echt pikkedonker, donkerder dan wat wij ooit nog meemaken, hier in Nederland!

Overtuigingen

Ik merkte in die retraite na een paar dagen hoeveel negatieve gedachten er nog in mij zijn over mezelf. In de steeds verdiepende stilte kwamen allerlei overtuigingen naar boven waarvan ik dacht dat die allang verwerkt en opgeruimd waren!

Iedereen heeft dat trouwens in zich, die negatieve gedachten over zichzelf. We verstoppen ze meestal vakkundig, want wie wil nou in z’n hoofd horen dat niemand van hem houdt, of dat ze stom is, of lelijk. En toch is het er, vreemd genoeg.

Maar het mooie is: als je daarbij stil staat – dus letterlijk STIL staan, stil worden, je oppervlakkige gedachten voorbij laten glijden, je bezigheden stoppen, je telefoon uit – dan komen die diep weggestopte gedachten na een tijdje vanzelf naar boven. Dat is misschien niet zo mooi, zul je denken. Klopt. Het prikt, steekt, doet pijn. Je wilt er zo snel mogelijk bij weg. Maar het mooie is: je kunt ook met deze gedachten iets doen, dat goed voor je is, waar je evenwichtiger en gelukkiger van wordt.

Een goeie manier om met die nare gedachten om te gaan:

Als je een tijdje zo in stilte gezeten hebt, en je bent bij de diepere, negatieve gedachten over jezelf uitgekomen, observeer ze dan gewoon. Wees nieuwsgierig, open, en hoor wat ze zeggen.
Maar, en dit is cruciaal: geloof er niet in, vereenzelvig je er niet mee, “wees” niet die gedachten. Het is maar een gedachte die bij je opkomt. Ga dus niet mee in het verhaal ervan, spreek het ook niet tegen, vecht er vooral niet tegen, en bekijk het gewoon van een afstandje.
Je kunt het observeren, er laten zijn, ernaar kijken, en laten wegglijden.
Dit is niet wie jij BENT, die gedachte.

Een tweede manier:

Bevraag deze gedachte wat het voor je wil bereiken of vermijden. Ga het gesprek aan met de gedachte, alsof het iemand is die je graag wilt leren kennen. Waar kom je vandaan? Wat probeer je voor me te doen? Wat probeer je voor me te vermijden?

En als je het genoeg vindt, neem je afscheid van de gedachte, en laat je de gedachte weten dat je hem loslaat. Hij is niet meer nodig in jouw leven.

Vluchten hoeft niet meer!

Zo word je je bewust van wat er is in jou, en beheerst het je niet – bewust of onbewust.
En je hoeft dan dus niet meer te vluchten, en kunt genieten van het alleen zijn, van de stilte in jou en om je heen.
Want dat geeft ook enorm veel rust.
Je kunt de stemmen van je intuïtie en van je creativiteit veel beter horen.
Je hoeft niet zo bezig te zijn om weg te lopen van allerlei dingen. Dat scheelt ook nog eens bakken energie, die je in leukere dingen kunt stoppen.

Kortom: je wordt ontspannener, vrijer, en levendiger.

In deze rare en verdrietige corona-tijd waar we nog steeds in zitten, is juist dit zo belangrijk: met aandacht bij jezelf zijn, bewust van wat er is in jou, accepteren en verwerken van wat er naar boven komt. Sommigen van ons zullen daar geen tijd voor hebben, zijn erg druk met werk (zoals in de ziekenhuizen en verpleeghuizen), maar als je merkt dat je gevoelens je echt parten spelen, zijn de oefeningen hierboven erg goed. Zo leer je weer een nieuwe manier om innerlijk helemaal tot jezelf te komen, juist die innerlijke verbondenheid te ervaren.

In het blog over Stilte lees je meer over hoe fijn het is, die stilte te ervaren.

En nog een laatste: ik hoor vaak (vooral van HSP’s!) dat het egoïstisch is om met je aandacht bij jezelf te zijn. Dat je aardiger gevonden wordt als je met anderen bezig bent. Als jij dat ook vindt, heb ik een vraag voor je: is het egoïstisch om goed voor jezelf te zorgen, zodat je lekker in je vel zit, energie hebt en je blij voelt? Zo ja, hoe kun je dan echt goed voor anderen zorgen als je oververmoeid bent, overprikkeld en ongelukkig?